DERS’A PUNCIN ( 5) ‘IN
WIHARÉ PÉ QALIK: İYELİK EKLERİ
Ké/y – mı, bun – mı: bun mı ho o cuarıd. Ké tuı ho …………a?
Bun-tuı, ké/y tuı : ké tuı o wétin ? ço…………………………………………………….
Bun-yı (neri) : yı …………………………….. xuı. Tı …………………………………………………..
Bun-ma ……………………. Ayé şımaz……………………………..
Bun- şıma ho çado? Bun herrın zaf ………………………………………
Bun- yın zaf duir. ………………di ………………………………………..?
Bun –yé, ké/y yé zaf rınd! Şıma hela şérin vinin wuı…………… o ………….!
Kiyé ına dew zaf hé tiever şayé. Ço nişken yo…………………………….
Dewé mad kiyé vılakerdé o xuıseré. Ço rahat hewa gen o saré xuı arısnen. Vér beru pior baxçé o dar féki hé tedı. Şıma yo ruej………………………..ma…………………………………………
|
|
|
|
|
|
| |
Ké Kéy bu bun | Mı
| tuı | yı | Yé
| Yın
| Ké şın ? | ké- (çı mıhxal- ?) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ||||||
Ké kéy | Ma | şıma | yın |
|
|
|
|
Kiye kiyı |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ho şın……….şıma
Ha şına ké…………….
Umı ké ………………….?
Şı…………şıma?
Ké mara wırışt……………………şıma
Bun şımara véjya şı…………… o hiné umı………………..
Tuı kiyed nu …….. tı umé?
Miz iyed ………………………….uméya
Tı hé şin kiye se ay…… xuıd té…….. kiye
Mı tuıra va tı şuı kiye, éz ha tuı …….. yen………
Tı qé ……………..nişin?
Dayé tuı ha …………….bawé ………..
Ma ké şin…………..? ez kiyed tuıra…………………. Vun.
Şıma …………..sekérdin?
Yé kiyera ard …… ?
Yın berdib kiyed………….. bırnab o ………….
Meğdé xuı kéna teng, wazena şior…………… rakuır (rak wa şior, wa şior raquır)
Raviertayé qalçık
YOYİ | YOYİ |
Yoyi (neri) |
Yoyi(mayi) | ZAFİ |
|
|
mı | tuı | yı | yé | yın |
| xuı |
mıd | tuıd | yıd | yéd | yınıd |
| -d,-ıd, |
mıra | tuıra | yıra | yéra | yınra |
| -ra,- |
mıdra | tuıdra | yıdra | yédra | yınındra |
| |
Mıdraz
| Tuıdraz
| yıdraz |
yédraz | yınıdraz |
| Mı-d-raz Yé-d-raz Yın-ıd-raz |
|
|
| ||||
mıdiz | tuıdiz | yıdiz | yédiz | yınıdiz |
| Mıd-iz |
|
|
| ||||
|
|
| ||||
DAYİŞ |
|
|
| |||
-mıdo
Mı do | -tuıdo
Tuı do | -yıdo
Yı do | -yédo
Yé do | -yındo
Yın do | Xuı
dayiş | Mı-do Tuı-do Yé-do Yın-do |
|
|
| ||||
ZAFİ |
|
|
| |||
ma | şıma | yı |
|
| ||
mad | şımad | yınıd |
|
|
|
|
madra | şımadra | yındra |
|
|
|
|
madraz | şımadraz | yınındraz |
|
|
|
|
madiz | şımadiz | yınındiz |
|
| ||
|
|
| ||||
Mado Ma do | Şımado Şıma do | Yınındo Yın do - Yının do |
|
| ||
madıb | şımadıb | Yınnıdıb yınınıdıb |
|
| ||
|
|
|
Mıd qédya, tuıd est?
Mı da! Yé da?
Tuıd aw çi ………?
Mad bıb! Yınıd est! Şımad qédya?
Wuı; şımaraz xuıken! Şımazi bunin cı
Aw çi tuıdıb! Tuı wuı sekerd? Bia bıd ez pé çi vırazen o hiné péd bid tuı, ber hunc wa tuıdıb.
Mıra guıret da yé. Yınıdıb! Yın tıra guıret …….. xuı het
Maraz va! Yındraz guıret! Şımadiz bıb? Yınındiz est! Ho mado! Ma do, şımaz do?
Mı di yınındıb! Aw şımadıb? E yınınıdıb.
Muıştış
vıraştı |
|
| kuek | padayi | ||
Nuıştı nuıştış | nuışt |
nuısen |
nuısena | nuısén | Nuışt- | -en,-ena,-én |
nuıştıb | nuıştıb | nuıştıb | nuiştib | // | -ıb, -ib, | |
nuısen | nuısen | nuısena | nuısén | Suıs- | -en, -ena, -én | |
nuısayıb | - | - | - | // | -a-yıb | |
nuısayınıb | - | - | - | // | -a-yın-ıb | |
nuıştayınıb | - | - | - | Nuışt- | -a-yın-ıb | |
Ni nuıştıb | - | - | Ni nuiştib | Ni nuış- | -tıb, -tib | |
Ni nuısen | - | Ni nuısena | Ni nuısén | Ni nuıs | -en, -e-na, -én | |
Nuısayı/i |
|
|
|
|
|
|
Neqışayi/ı |
|
|
|
|
|
|
Neqışnayı/i |
|
|
|
|
|
|
neqnayı |
|
| ||||
neqırnayı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Nuıştiş zazaki se yo…… vaj ……. bınuıs wa çi zazakiz ……..
Nuışt ard ma wend. Şıma hema…………..?
Mı nuışt da cı, niard tuı nimuet? Tıga bun cı hela mı……………. Nuıştış ………..
Tuı; nuışté xuı sekerd? Mı va ez hela buncı tuı ……….. nuıştıb.
in nuışt! Yé nuışté yı di. İnnio yé pia……………………………. ard
yın nuıştıb ardıb. Şımaz tayé …………………?
ayınnu çi nuıştıb………………………………………
wuı nuısen! Yaz nuısena? ………… - az ….- én. Yiz …………………… -én
wuı hol nuısén. Yaz……………….. –na?
Aw nuısayıb. Ayé tuiz……………………………..?
Ni ………………., ……………………………………………………én
ın ho nuısen. ………………………………………………………………..
ına ha nuısena. ……………………………………………………….
aya ha nuıesana. …………………………………………………………..
aw ho nuısen. ………………………………………………………
ay hé nuısen. …………………………………………………………..
in hé nuısen. …………………………………………………………
Zazaki ser yo çi bınuıs?
Xuıver yo çi bınuıs :
Xuıser yo çi bınuıs :
ben | beni | bana | bende | Bende-dır | bendeydi | benden | bendende |
ez | mı | mir | mıd | Mıd-o | mıdıb | mıdra | mıdraz |
mı | Miy- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ez/mı/e: ben
Miy/ miy/ mı : beni
Mir. Bana
Mıd: bende
Mıda/o: bende ( dir)
Mıdra: benden
Mıdıb: bendeydi
Mıdıd: bende
Mıdraz/i: bendende
Tı: sen
Tuı: sen…, seni
Tuıwa: senin
Tuıyé/o: senin
Tuıyé/o: senin
Tui/y: senin, senin mi
Tuir: sana
Tuıd/a: sende
Tuıra/w: senden
Tuıraz: sendende
sen | Sen-seni… | senin | Senin? | Seninmı? | sana | sende | senden | Senden/de |
tı | tuı | Tuıwa/o | Tuıyé/o | tuiy | tuir | Tuıd/a | Tuıra/w | tuıraz |
|
|
|
| Tuıdo? |
| tuıdraz | ||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
onlardan | Onlar danda | onlarda | Ondan (dişil) | Ondan (eril) | ||||
yınra | yınraz | yınıd | Yéra | yıra |
|
|
|
|
|
| |||||||
|
|
Tı vizé çab? ………………………………
Tuı guıré xuı sekerd ? …………………………………
Ayé tuıwa ! tuı séni niédi?...................................................................
Ayiz ayé tuıyé !............................................................
Ay ayé tuiy ? …………………………………………
İn tuir ard !....................................................................
Ay tuıd bi ? tuıd di !.................................................................
Tuıra guıret nié? Niu tuıra va?...................................................
Tuıraz va tuı gueştari nikerd?............................................
Tıra va (mayi).
Yéraz şiu, tıvun tuıra téna şiu? ……………………
Yé vatin ………………………